Κώστας Ζουράρις
ΙΣΑΛΟΣ ΓΡΑΜΜΗ_Έτσι γεννήθηκα στη Σαλονίκη__.
Μας θυμίζει ο Γ. Σεφέρης:
_H ελληνική πνευματική κληρονομιά είναι τόσο μεγάλη, που αλήθεια δεν ξέρει
κανείς ποιούς μπορεί να διαλέξει για να πραγματοποιήσει τις βουλές της.
Είναι στιγμές που την κρατούν στα χέρια τους οι πιο φημισμένοι άνθρωποι που
ακούστηκαν ποτέ στον κόσμο, και είναι στιγμές που πάει και φωλιάζει ανάμεσα
στους ανώνυμους, περιμένοντας να φανερωθούν ξανά οι άρχοντες επώνυμοι_
_Το δημοτικό τραγούδι να φωτίζει τον Όμηρο και ο Αισχύλος να
συμπληρώνεται από το δημοτικό τραγούδι, στην ευαισθησία ενός
και του ίδιου ανθρώπου, δεν είναι λίγο πράγμα - κι αυτό μόνο
στην Ελλάδα μπορεί να γίνει. Μιλώ χωρίς υπεροψία, γιατί δεν
ξεχνώ πως μόνο στην Ελλάδα μπορούν να γίνουν ακόμη τα πιο
απίστευτα παραστρατήματα_.
[Γ. Σεφέρης: _Θεόφιλος_ (Δοκιμές A_)]
Ναί. Εκείνη την Σαλονικιά Παρασκευή με το συλλαλητήριο της
υπεραιωνίου Ελλάδας, ξαναγεννήθηκα στη Σαλονίκη. Εκεί, στην
πλατεία του Αριστοτέλη, ν_ ανηφορίζει και να παίρνει μύρο απ_
τα χέρια του Αη-Δημήτρη του Μυροβλήτη, θεοφρούρητη η _ελληνική
πνευματική κληρονομιά_ πάει και φωλιάζει ανάμεσα στους
ανωνύμους__
Λαός πολιούχος, του Μυροβλήτη λαός και Δήμος δημούχος, του
Αριστοτέλη πάνδημος.
Ναί, μετά από τον καιρό της σαχλαμάρας και της ακηδίας, μετά
τις πλαστικές σημαίες των πλαστών και των επιπλάστων,
επιτέλους ο καιρός της καλοκαιρίας. Με σημαίες και με
τραγούδια, με την ηρεμία και την ειρωνεία, που έδειξε, εκεί
στην Σαλονίκη, καλός στην ταπεινή αλαζονεία της διάρκειάς του,
ο πάνσεπτος λαός της θεοπτίας και της δημοκρατίας.
Στην Θεσσαλονίκη, εκείνη την Παρασκευή την μικραναστάσιμη,
ήταν τα _πάντα πλήρη θεών_, όπως μας δίδαξε ο Θαλής, και τα
πάντα πληρούντα _το έθνος των Ελλήνων_ελεύθερον_και δυνάμενον
άρχειν πάντων, μιας τυγχάνον πολιτείας_, όπως διδάσκει ο
Σταγειρίτης.
Κι εκεί στην Θεσσαλονίκη, είχαμε ξανά μιας πολιτείας φρόνημα.
Είχαμε, εκείνη την μέρα νικήσει την_κατά των Θεσσαλών νίκη_,
την ενδημική διχόνοιά μας, κι όλη η Ελλάδα πήγε και φώλιασε
_ανάμεσα στους ανώνυμους_, χωρίς να ενδιαφέρεται πια να
φανερωθούν άθλιοι ξανά _οι άρχοντες επώνυμοι_.
_Κι αυτό μόνο στην Ελλάδα μπορεί να γίνει_.
Ποιό αυτό;
Μα, τόσο καιρό, δεν μας είχαν γονατίσει, περίπτυστες
γνωματεύσεις περί _παρακμής_ της Ρωμηοσύνης; Κι η άλλη η
αναντίρρητος γνωμάτευση για τον _κοινωνικό ιστό_ μας, που
έπασχε νεοπλασία τελικού σταδίου; Κι η ετυμηγορία η αμείλικτη
για την _ποδοσφαιροποίηση_ της ζωής μας, για το οικουμενικό
Λόττο του λαού των τζογαδόρων;
Όλα αυτά ήταν αλήθεια κι είναι η καθημερινή μας πτωτική
αλήθεια, όπου όλοι μαζί, ταγοί και ουραγοί προστυχεύουμε την
ανακούφισή μας, κι όμως όλη αυτή η αληθινή κακομοιριά μας,
νικήθηκε, εκεί στη Σαλονίκη, από μια άλλη νίκη, μια πιο
αληθινή αλήθεια__κι αυτό μόνο στην Ελλάδα μπορεί να γίνει_,
μας διδάσκει ο Γ. Σεφέρης.
Μόνο στην Ελλάδα, _η πτώση είναι Ανάσταση_, λέει διδάχος του
Γένους, ο Κωστής Μοσκώφ. Μέσα στην κοινή πτώση αρχόντων
επωνύμων μιζαδόρων και ανωνύμων τζογαδόρων, _σύμπασα η Ελλάς_
του Θουκυδίδη, μέσα στο _συναμφότερον_ της κακομοιριάς και της
αρχοντιάς που μόνον αυτή πρωτοδιατύπωσε, μέσα στο _αγχίθυρον_
-τόσο κοντινή η θύρα που ενώνει (ή, άραγε χωρίζει)- το θάρρος
από το λάθος και την μαλακία από την αρισταρχία, ναί, αυτό
_μόνο στην Ελλάδα μπορεί να γίνει_: κι έδειξε, πρώτα στον
εαυτό της και, δευτερευόντως διότι αυτό ήσσονος σημασίας,
στους _άλλους_, πώς αρίστη η Ελλάς άρχει, όταν φτάσουν τα
έσχατα, εναντίον του εσχάτου εαυτού της: του των επωνύμων,
φενακιστών και λοιπών κοπρωνύμων, οι οποίοι την νουθετούν στην
_ποικίλη τέχνη των στοχαστικών προσαρμογών_, στην σύνεση του
σφάξε με αγά μου ν_ αγιάσω, στον διεθνισμό της φιλειρηνικής
αφασίας και στον κοσμοπολιτισμό της _υπερεθνικής_ σαπρίας.
Σάπιοι, άφαντοι, συνετοί και επώνυμοι: όλοι τους _Ζάσταβα_ για
απόσυρση σύν απολύμανση_ Γιατί ένα, μέγα, υπήρξε το μάθημα που
έστειλε η Ελλάς η Υπεράχρονος, στην Ελλάδα των _παραλλήλων
διαπραγματεύσεων_, του _ανήκομεν εις την Δύσιν_, στην
Ψωροκώσταινα των εξευρωπαϊσμών, των _ιστορικών συμβιβασμών_
και επιλοίπων συμβιβασμένων Γραικύλων: αρκεί! Ως εδώ και μη
παρέκει!
Όλοι, φάνηκαν να μούδιασαν από το μήνυμα -αγγέλων ωράισμα- της
Σαλονίκης: όσοι ελπίζαμε, γιατί ακόμη κι η ελπίδα ήταν
προσβλητική για τον λαό μας. H μόνη επιβεβλημένη αναμονή
έπρεπε να είναι η βεβαιότητα. Κι όσοι περιμένανε να μας
απελπίσουν, τους μούδιασε η απελπισία τους: σε τούτα εδώ τα
μάρμαρα, κακιά σκουριά δεν πιάνει.
Και μόνον μια και μόνη υπήρξε η μορφή του συλλαλητηρίου της
Θεσσαλονίκης: η Ομορφιά. H μορφή του εύμορφη, ακριβώς γιατί οι
Έλληνες είναι οι πρώτοι που διατύπωσαν και δια-μόρφωσαν Μορφή:
εύδαιμον το ελεύθερον, ελεύθερον το εύψυχον. Ψυχή καλή, καλή
μορφή. Μορφή προαιωνία του τρόπου μας, μορφή προορατική για
την μόρφωση-διαμόρφωση μιας στάσης ζωής: όρθιας στάσης.
Όσοι δεν έζησαν την Σύναξη του Κοινού των Ελλήνων, και την
προσκύνησαν ως χλωμό απείκασμα στην τηλεόραση, έμειναν ακόμη
και μέσα απ_ το ψυχρό γυαλί, αποσβολωμένοι: Δεν υπήρχε πουθενά
παράφρων εθνικισμός, δεν βλέπαμε πρόσωπα, από το μίσος
παραμορφωμένα. _Μορφωμένα_ ήταν τα νειάτα και τα γηρατειά της
Σύναξης, Μορφή εύμορφη Ομορφιάς είχαν, γιατί όλες οι μορφές
ήξεραν: Μόνον αυτοί είχαν, αρχέγονοι, την Μορφή τους δοσμένη
από την παράδοσή τους, την πρώτη του Κόσμου. __κι αυτό μόνο
στην Ελλάδα μπορεί να γίνει_, ξαναδιδάσκει ο Σεφέρης. Ήξεραν
όλοι τους οι ανώνυμοι, ότι όλοι τους ήταν οι επώνυμοι του
κόσμου, γιατί πρώτοι και μόνοι οι Έλληνες είπαν ότι ο κόσμος
για να είναι κόσμημα πρέπει να είναι κόσμιος. Πρώτοι και μόνοι
οι ανώνυμοι Έλληνες έδωσαν όνομα στα πράγματα, και το πρώτο
όνομα που νίκησε την ανωνυμία ήταν η ελευθερία. Και πρώτοι και
μόνοι οι Έλληνες είπαν ότι το πρώτο ισοδύναμο συνώνυμο της
ελευθερίας είναι το ευ θνήσκειν, δηλαδή η αθανασία.
Γι_ αυτό οι Έλληνες της Ρωμηοσύνης, που συλλειτούργησαν με τις
ιερές σκιές των συμμαρτύρων και νεομαρτύρων της Μικράς Ασίας,
νέκυες κατατεθνηώτες του Καραολή και του Δημητρίου της
Θεσσαλονίκης, γι_ αυτό όλοι τους χαμογελούσαν προς όλες τους
κι όλες κι όλοι ήρεμα χαιρετούσαν τη Υπερμάχω Στρατηγώ τα
νικητήρια.
Δεν τους ενδιέφερε να νικήσουν τον οποιονδήποτε. Όλοι τους στη
Σαλονίκη, ήταν πέρα από τα παρακατιανά παραληρήματα της ήττας
ή της νίκης.
Κανείς τους δεν πουλούσε μούρη λαού _περιουσίου_ ή _φυλής
ανωτέρας_, γνωστά ληρήματα του δυτικού εσχατολογικού
φανατισμού. Πλάκα σπάζανε οι Έλληνες του τρόπου μας, εκεί στην
Θεοφρούρητη πόλη του Μυροβλήτη μας.
Κανείς τους δεν ήθελε _νίκη_. Όλοι τους ήταν σε Μονή. Επιμονή.
Παραμονή. Τί κάνεις Γέροντα; Εδώ Μένω. Υπομένω κι επιμένω. Εδώ
Μένουμε. Πάντα εδώ. Πρώτοι, καλύτεροι και χειρότεροι από
όλους, αλλά εδώ Μένουμε. Όταν οι άλλοι ήταν απόντες και
απρόσωποι, εμείς μένοντες, εν μανικώ έρωτι, προτυπώσαμε το
Ιερό πρόσωπο της ανθρώπινης περιπέτειας και το είπαμε με πολλά
συνώνυμα: Ελευθερία, δηλαδή Δίκη, δηλαδή Εκούσιον Πάθος,
δηλαδή Θεοπτία, δηλαδή επιείκεια, δηλαδή γέλιο, πολύ πικρόγελο
και πάντα πλακατζήδες:
_Πώς τον λένε αυτόν τον Ντέ Μαλάκα; Ντε Μικέλις, ρε μαλάκα!
Σανό τον κλούβιο τον κεφάλα για τον Βουκεφάλα!_.
Όλοι όσοι μεταλάβανε του Όλου Σώματος του Γένους, εκείνη την
Παρασκευή στη Σαλονίκη, ξαναστήσανε τα νεκρωμένα σώματα της
κακομοίρικης ανέχειάς μας γιατί, όλοι μας ξαναβρήκαμε την
εντελέχειά μας, εκεί στη Σαλονίκη. Ξαναβρήκαμε τον εαυτό μας,
ξαναθυμηθήκαμε πως εμείς οι Λοξίες της ταπεινής υπεροψίας,
έχουμε μέσα μας τον σκοπό μας, εν μέσω ημών το Τέλος-Σκοπός
και δεν χρειαζόμαστε από κανένα, ουδεμία επιβεβαίωση. Έχουμε
εντελέχειαν, είμαστε εντελείς εντελώς, ακόμη κι όταν είμαστε
ατελείς, γιατί πρώτοι εμείς και για μεγάλο διάστημα, μόνοι
εμείς, ορίσαμε όρια στον άνθρωπο και στην αλαζονεία του,
δηλαδή του σμιλεύσαμε Πρόσωπο και Ομορφιά.
H εντελέχεια, λέξη που δίνει νόημα στην ανθρώπινη απόπειρα
προς το πουθενά ή το παν, είναι λέξη του Αριστοτέλη. Την
ξαναπήρε ο γυιός του, τέκνο της Θεσσαλονίκης, ο ’γιος
Γρηγόριος ο Παλαμάς για να μας περιγράψει το συλλαλητήριο της
Παρασκευής, 14 Φεβρουαρίου 1992, εκεί, στην Θεσσαλονίκη. O
’γιος Γρηγόριος ο Παλαμάς είδε όλο το σώμα του Γένους, που
βρισκόταν μακάριο και αφιλόνεικο, πράο προς όλους και ειρηνικό
προς τους πολεμοχαρείς. Και ένοιωσε ο ’γιος το Σώμα του Λαού
μας στην Θεσσαλονίκη μακάριο, γιατί είδε ότι ο λαός μας είχε
ξαναβρεί την εντελέχειά του, την πίστη στον εαυτό του.
Έτσι το είδε το συλλαλλητήριο του Όλου Σώματός μας, στη
Σαλονίκη, ο Θεσσαλονικιός ’γιος μας: _Προελθόν ουν εις την
μακαρίαν ταύτην εντελέχειαν και το σώμα θεουργεί__. Ναί, το
Σώμα του Λαού μας θεούργησε, μεγαλούργησε στη Σαλονίκη, επειδή
ήλθε σ_ αυτήν την μακάρια εντελέχεια. Βρήκε μέσα στον εαυτό
του, τον σκοπό του, το αληθινό Τέλος του κι αμέσως τέλειωσαν
τα ψέματα των προσκυνημένων Συζητητών του Αιώνος: εμείς,
είμαστε οι Εμείς του εδώ Μένω.
__το Σώμα θεουργεί, ουκ από των σωματικών και προσύλων
παθημάτων τότ_ αυτό κινούμενον__. Ναί, το Σώμα του Λαού μας
δεν θεούργησε στη Σαλονίκη, επειδή κινήθηκε από τα σωματικά
και υλικά του παθήματα. Αυτά είναι δευτερεύοντα και
παρακατιανά.
Αλλά_
_αλλά αυτό μάλλον προς εαυτό το Σώμα επιστρέφον_και αγιασμόν
αυτό δι_ εαυτού και θέωσιν εμπνέον αναφαίρετον__. (Γρ. Παλ.
Συγγρ. τ1, 518, 22).
Ναί, ’γιε Γρηγόριε Παλαμά, γυιέ του Αριστοτέλη και της
Θεσσαλονίκης. Το Σώμα του Ελληνικού Λαού θεούργησε και
μεγαλούργησε εκεί στη Σαλονίκη, προελθόν εις μακαρίαν
εντελέχειαν, επειδή επέστρεψε στον εαυτό του. Και αγιασμό και
θέωση κατάφερε ο Λαός μας, επιστρέφοντας και παραμένοντας στο
δικό του Σώμα, Σώμα αυτό δι_ εαυτού, Σώμα επιστρέφον προς
εαυτό, χωρίς _άρχοντες επώνυμους_, χωρίς μεσολαβητές, χωρίς
προσκυνημένους των _παραλλήλων διαδικασιών_.
Σώμα της Ρωμηοσύνης εις μακαρίαν εντελέχειαν_ Αριστοτέλης,
’γιος Γρηγόριος Παλαμάς και Έλληνας λαός, Σώμα από το Σώμα
μας, εκεί στη Σαλονίκη. Νάτοι οι επώνυμοι, νάτος κι ο Επώνυμος
’ρχων, ο Ανώνυμος λαός. ’λλους δεν χρειαζόμαστε..._Κ.Ζ.
Υ.Γ. α) Τιμή σ_ εκείνους τους ανώνυμους, που πασχίσανε, αμφιβάλλανε,
ξαναμόνοιασαν κι εξοργίστηκαν, μέχρι να βγάλουνε εκείνο το τίμιο ψήφισμα
του συλλαλητηρίου. Είναι τίμιο: ούτε εμπνευσμένο, ούτε κίβδηλο. Είναι
σωστό, γιατί ολόσωστα ήταν τα δίκια και τα κύτταρα εκείνων, που το έγραψαν.
Είναι περήφανο χωρίς να είναι ξιπασμένο. Είναι φιλειρηνικό χωρίς να είναι
ψεύτικο. Είναι γνήσια φιλικό προς όλους, γιατί εμείς οι Έλληνες δεν
εχθρευόμαστε το λάθος. Το λυπόμαστε.
Είναι κομψό: δεν έχει εθνικοφροσύνη, έχει ρωμηοσύνη. Και εμφανίζει
επιτέλους, την ορθοέπεια πού πρέπει στους αριστοκράτες, δηλαδή στους
Έλληνες: έχει αυστηρή την αδιατάρακτη επιείκειά του.
Υ.Γ. β) Δεν ξέρω αν ο Αρχιεπίσκοπος διαβάζει την Ίσαλο Γραμμή, αλλά η
ικετευτική μου οργή του τελευταίου τεύχους εισακούστηκε. H Εκκλησία της
Ελλάδος ετέλεσεν επιτέλους τα Αρχιερατικά Σιχτήρια 1992, για το Βατικανό
των φιλοναζί, της Ιεράς Εξετάσεως και της κεφαλαιοκρατικής _Τραπέζης του
Αγίου Πνεύματος_. Καιρός ήταν και οι Ορθόδοξοι όπου γης βαριόμαστε να
εξηγήσουμε το γιατί.